Ang Pinagmulan ng Marinduque (alamat)

Noo’y bago pa almang kapapadpad sa ating dalampasigan ang mga Kastila. Sa balangay ng Batangan ay kalakip ang Mindoro at ang mga lupalop ng timog-kanluran ng Laguna hanggang Camarines. Si Batumbakal ay kilalang datu ng Batangan at mga balangay sa karatig nito. Siya’y mayaman at makapangyarihan. Tampok ng Katagalugan ang kanyang kaisa-isang anak na si Mutya Marin. Si Mutya Marin ay maganda, mahinhin at halos ang lahat ng katangian ng dalagang Silangan ay napisan sa kanya. Siya’y kayumangging kaligatan. Alun-alon ang buhok na hinabi ng hatinggabi. Mapungay ang mga mata, matangos ang ilong, linalik ang baba at may gitla sa leeg. Siya’y may nunal sa batok. Balingkinitan ang katawan. Katamtaman ang taas. Ang baywang ay hugis-hantik. Manipis ang alak-alakan na nagbabadyang siya’y masipag. Maraming tagahanga si Mutya Marin at kabilang dito si Datu Bagal na ubod ng yaman. Ang kaharian niya’y kilala sa tawag na Mindoro (Mina de Oro). Sina Datu Sagwil ng Laguna at Datu Kawili ng Camarines ay mga tagahanga rin. Subalit ang napatangi sa lahat ay isang dukhang mang-aawit, manghahabi ng tula at tagahanga ng kalikasan. Siya’y taga-Taal at isang mandaragat sa lawa ng Bunbon.

Isang araw, nagpabando sa kaharian si Datu Batumbakal na magkakaroon ng palaro  sa palasyo bilang parangal sa mga anitos. Ang mga manlalaro sa lahat ng sulok ng iba’t ibang kaharian ay nagsidalo.

  Dumating ang palarong pinkahihintay. Natipon lahat ang mga pambato ng sari-saring palakasan. Ang unang bilang ay pagbinit ng palaso. Ang nagtamo ng gantimpala ay ang bantog na Mangyan ng Mindoro  na si Balindada.

  Ang ikalawang paligsahan ay palayuan ng pagbato sa ibayong ilog. Ang nagkamit ng karangalan ay Igorot na kinakatawan ng Bulubundukin.

  Ang karera ng kabayo ay isinunod at sinalihan ng mga prinsipe.. Sinumang makatatalo kay Mutya Marin ay siya niyang pakakasalan. Subali’t ang  lahat ay nabigo. Sa bilis, si Mutya Marin ay kawangis ng limbas, kaya napahiyang lahat ang kanyang mga tagasuyo.

  Bilang pangwakas, Si Marin  ay tinanghal na reyna ng paligsahan at siya’y pinutungan ng korona ng karangalan. Ang nagkapalad na magputong ng korona ay walang iba kundi ang makatang kasintahan.

  Natapos ang parangal sa mga anitos at nagsialis ang mga panauhin. Nagbalik sa kaharian ang mga araw na tulad ng dati.

  Dahil sina Datu Bagal, Sagwil, at Kawili ay mga kapalagayang –loob ng ama ni Marin, sa loob at labas ng kaharian ay nakapaghandog sila ng pag-ibig sa mutyang dalaga. Sa kabilang dako naman, ang binatang makata ay di mamakailang pinagbawalan ni Datu Batumbakal na huwag sumulyap sa kanyang butihing anak.

  “Bakit ka pumapasok sa loob ng aking kaharian nang wala akong pahintulot?” ang minsa’y tumuligsa sa kaawa-awang makata.  “Ako po’y sumusunod lamang sa utos ng inyong anak.’’ ‘’Mula ngayo’y di ko gustong makita ang pagmumukhang iyan, pangahas,’’ ang pagbabala ng datu.

  “Hindi po ako pangahas, Hindi ko po masuway si Muya Marin. Ako po’y  pinabibigkas ng mga tulang kanyang kinagigiliwan.’’ ‘’Magtigil ka, walang turing!’’ Umalis ang makatang ang mukha’y nasa talampakan. Hiindi na matiis ni Mutya ang panlalait ng kanyang ama sa miinamahal, kaya minsa’y ipinagtanggol ni Marin ang binata.

  ‘’Hari kong ama, utang na loob! Huwag ninyong hamakin ang aking kasintahan. Siya ang tumutugon sa aking mga saligan sa buhay.’’ Hindi na nakatapos si Marin sapagkat si Datu Batumbakal ay nagsalita. ‘’Ikaw ay nabubulagan. Ipagpaliban ang hinggil sa bagay na iyan. Sa iba nang araw natin pag-usapan.’’ Napipi si Marin at siya’y hindi na nakaimik gaputok man.

  Maluwat ding panahon ang lumipas na di pumapasok  ang mang-aawit sa loob ng  palasyo. Likha palibhasa ng di-matingkalang kapangyarihan ng pag-ibig, si Mutya Marin ay sadyang nagliwaliw sa kaparangan sa pagbabakasakaling matagpuan doon ang abang makata. Nakarating siya sa matulaing Ilog Pansipit. Napadako si Mutya sa panig ng baybaying ilog na mapanganib. Dito’y maraming mga buwaya na sumisila ng tao. Nang sisilain na lamang at sukat si Marin ng isang mabangis na buwaya, siya namang pagdating ng makatang kasintahan.

Sa kabutihang –palad, kapagkaraka’y buminit ng palaso ang binata. Natudla ang buwaya kaya nasagip si Marin sa nakaumang na sakuna.

  ‘’Salamat, Mahal! Ipinag-adya pa ako ng ating mga anito!’’ ‘’Bakit ka nangahas maglibot sa kagubatan?  Di mo ba alam na ikaw ay kagigiliwan ng nuno sa punso? Kung magkagayon, hindi ka na makababalik sa palasyo.’’ ‘’Ewan ko ba! Hindi ako mapalagay. Ako’y hindi mapalagay kung hindi kita makita. Maluwat nang hindi mo ako sinisipot. Kaydali mng makalimot!’’ ang pagtatampo ng dalaga. ‘’ May babala sa akin ang iyong ama.’’ ‘’Kung talagang tapat ka sa akin, kung tunay ang iyong pagmamahal, hahamakin mo ang lahat. Kahit kamataya’y iyong susuungin kung dahil sa akin.’’ ‘’ Marin, tunay nga bang ako’y iyong minamahal? Ako’y isang dukha, kumain dili. Bakit mo ako itatangi? Si Datu Bagal aymayaman. Si Datu Sagwil ay makapangyarihan. Si Datu Kawili ay marahas. Bakit ako ang pag-uukulan ng iyong kalinga?’’

  ‘’Ang puso ko’y iyong sinugatan,” ang pakli ng dalaga. ‘’Sundin mo ang mahal mong ama. Ang datu ay ayaw sa akin. Ano nga naman ang iyong mapapala sa isang mang-aawit na tulad ko? Maaari ka bang pakainin lamang ng aking mga tula?’’ ‘’Hindi ang pagkain lamang ang nakabubuhay sa tao. Banal ang iyong kaluluwa.’’ ‘’Salamat, Marin. Nalalaman mo bang ang pakikipagkita mong ito sa aki’y ipinagbabawal ng datu?’’ ‘’Oo’’ ‘’Nalalaman mo bang  ang pakikipagtagpo mo sa aki’y nangangahulugan ng pagtagpas ng aking ulo? Baka patiikaw ay maparamay.'' ‘’Nababatid ko. Ako’y nakipagtagpo sa iyo upang minsan pa nating sumpaang, sa ating dalawa ay walang mamamagitan kundi kamatayan!’’ ‘’Isinusumpa ko. Kita’y mamahalin hanggang langit.’’ ‘’ Magmamahalan tayo hangga’t may daigdig. Magsadya ka mamayang gabi sa palasyo, sa halamanang dati nating tagpuan. Mayroon akong ipagtatapat.’’ ‘’ Umalis ka na at baka hanapin ka ng iyong ama.’’ ‘’ Siya nga. Isa lamang aliping dalaga ang aking kasama.’’

  Nang kinahapuna’y ipinatawag si Marin ng ama. ‘’Bakit ka ba nakikipagtagpo nang lihim sa dukha mong kasintahan? Ito’y sinsay sa aking mga kautusan at kaugalian ng balangay. Ang maharlika ay sa maharlika at ang alipi’y sa alipin. Bukas na bukas din, pupugutan ang iyong kasintahan.’’

  Hindi nakuhang makapagmatuwid ang dalaga. Alam niyang ang bawat salitain ng ama’y masususnod. Napakasungit ng datu! Pinasusian si Mutya Marin sa itaas ng tore. Nang dumating ang tipanang oras ay walang makitang Marin sa halamanan. Hinanap ng binata ang dalaga. Nakita niyang maliwanag ang tore kaya sinapantahang naroon ang hinahanap. Sumagi sa kanyang hinala na namalayan ng datu ang pakana nilang pagtatagpo.

  Ang mang-aawit  ay nagpunta sa paanan  ng tore nguni’t paano niya maaakyat iyon? Wala siyang mahagilap na lubid o anumang tali. Siya’y naupo at nag-isip. Namataan niya na may aninong gumalaw sa bintana at ilang saglit pa’y may naglawit ng lampara. Napag-alaman niyang si Marin ay gising. nahinuha niyang batid ni Marin na siya’y nasa paanan ng tore at naghihitay. ‘’Dapat sana siyang mag-ingat sa paglalawit ng ilaw sapagkat baka mahalata ng bantay,’’ ang bulong ng makata sa sarili.

Samantalang ang binata ay nasa ganitong pagmumuni, bigla siyang namangha nang makita si Marin sa kanyang harapan. Ang dalaga pala’y naghugos sa tore sa pamamagitan ng lubid at mga piraso ng damit na pinagbuhul-buhol. ‘’Giliw,’’ ang simula ni Marin, ‘’bukas ay papupugutan ka’’ ‘’Ako’y nakahanda.  Pumapayag ka ba?’’ ‘’Hindi maaari. Tayo ay magtanan habang may panahon. Mayroon akong kinasabuwat na mga alipin na gagaod sa ating bangka. Sa lawa tayo hinihintay.’’ ‘’Saan tayo tutungo?’’ ‘’Tayo’y tatakas. Tayo’y pasasatimog…saanman…doon sa walang amang mapanghimasok sa pag-ibig ng anak.’’

  Ang dalawa’y nagtanan. Magdamag silang naglayag sa lawak ng karagatan. Nag-umaga. Nang mag-aalmusal na ay siyang pagkapansin ng datu na si Marin ay wala. May nakapagsumbong na siya’y tumakas. Inihanda at iniutos ng datung habulin ng mabibilis na batil-pandigma ang magkasintahang tumalikod sa kaugalian ng balangay.

  Nagpabalita si Datu Batumbakal sa tatlong datung tagasuyo ni Mutya Marin. Si Datu Sagwil ay madaling tumugon. Sa mga nagsihabol ay kasama si Datu Kawili na siyang gustong ipakasal kay Marin. Si Datu Bagal ay sumama rin ng magdaan sa Mindoro ang mga humahabol.

  Anong magagawa ng munting sasakyang kinalululanan ng magkasintahan? Walang pagsalang sila’y aabutin! Lima  lamang na oras ang nakalipas matapos makapag-almusal ang datu nang abutin ng dambuhalang sasakyang humahabol ang mga nagsitakas.

  Binuo ng magkasintahan na sila’y di pabibihag nang buhay, kaya sinabing mangyari na ang dapat mangyari. Bilang pagmamatigas ng binata, pinagkaisahan na magpatihulog sa karagatan. Pinagtali ang dalawang kamay ng matibay na lubid at ito’y ikinabit sa mabigat na bato upang sila’y magtuluy-tuloy sa kailaliman ng dagat.

  Ganito nga ang nangyari. Nang iilan na lamang dipa ang agwat ng maliit na sasakyan sa malaking sasakyang humahabol, magkayapos na tumalon sina Marin at Garduque. tuluy-tuloy sa kailaliman ng tubig dahil sa mabigat na pataw na nagsilbing sangkap ng kamatayan.

  ‘’Paalam, Batumbakal.’’ ang sabi ni Garduque. ‘’Paalam, amang mahal.’’ ang sabay ni Marin. Hindi matagpuan ang magkasintahan, Paa manding hinigop ng buhawi.

  Kinaumagahan, anong  pagtataka ng mga nagsisihanap nang makita ang isang malaking pulo sa dakong tinalunan ng magsinggiliw. Mula noon ay ipinangalan ang pulo ng MARINDUQUE, galing sa Marin at Duque.

  Nagsisi si Datu Batumbakal ngunit huli na. Bilang pagtitika sa kanyang nagawang pagmamalupit, siya’y nagpakatino. Siya’y naging mapagmahal sa kanyang mga sakop. Ang mga alipin ay kanyang pinag-ukulan ng pagtingin na higit sa dati. Binago niya ang mga batas na pinaiiral sa balangay. Ang mga alipin at maharlika ay naging pantay-pantay sa dambana ng mga anito tungkol sa pag-ibig at suliranin sa puso.

  Ang Marinduque ngayon ay isang pulo ng may magaganda at matulaing tanawin. Pinilas ang ganda kay Marin at hiniram ang tula sa dakilang mang-aawit.